8 desambra 2023 — Masina Maria notorontoronina tsy azon-keloka — Fankalazana manetriketrika — Arahaba, ry Maria feno hasoavana; ny Tompo ao aminao; nosoavina noho ny vehivavy rehetra ianao — Evanjely Masina nosoratan’i Masindahy Lioka (Lk 1, 26-38)
Hevitra roa no azo handravonana ireo taratasin'ireo Evekan'i Madagasikara ny mikasika ny fifandraisan'ny Fanjakàna sy ny Eglizy katôlika teto amin'ny nosy. Voalohany, ireo taratasy mamporisika ny lahika katôlika hikatroka amin'ny politika indrindra tao aorian'ny 1972. Ny faharoa, mampitandrina sao misy fahadisoan-kevitra satria tsy natao hanohanana firehan-kevitra politika ny fivavahana... Katesizy momba ny Eglizy, ny fianakaviana sy ny pôlitika, iarahana amin'i P. Abdon Rafidison.
♦ Mampanahy ny hisian'ny krizy eto amin'ny firenena amin'ny fiandohan'io taona 2024 io, hoy i Alain Andriamiseza. Variana amin'ny pôlitika mantsy ny mpitondra ka minia tsy mitady vahaolana amin'ny fahantrana mianjady amin'ny malagasy... ♦ Nirongatra indray ny famakiana fiara tao anatin'ny 3 andro. Tsy mifidy fotoana moa ireo mpanao izany asa ratsy izany... ♦ Mbola olana goavana sedrain'ireo olona manana fahasembanana ny sehatry ny fitadiavana asa. Nomarihana omaly ny andro iraisam-pirenena ho an'ny olona manana fahasembanana... ♦ Nitrangana asa fampihorohoroana tao Mindanaô any atsimon'i Philippines. Nisy nanapoaka baomba tao amin'ny gymnase iray nanaovana lamesa...
Ny fanagasiana tsy nahomby noho ny paika tsy ampy nentina niatrika azy. Manan-danja amin'ny vahaolana momba ny fanagasiana ny fanagasiana ny toe-tsaina satria ny faharesen-dahatra anaty dia tombony lehibe hafahana mifototra amin'ny fampiasana ny teny malagasy. Maro no mihevitra fa olona mahay raha mahay teny vahiny. Tsara ny manamarika fa ny teny dia vata fitahirizana ny kolontsaina. Mba hanamorana ny fanagasiana dia ny fametrahana lalàna mikasika ny fampiasana ny teny malagasy sy izay rehefa maha malagasy no atao vaindohan-draharaha...
Boky Jenezy (Jen 3, 9-15. 20)
Rehefa nihinana tamin’ny voankazo i Adama,
dia niantso azy ny Tompo Andriamanitra nilaza taminy hoe:
“Aiza moa ianao?”
Hoy ny navaliny:
“Nandre ny feonao tao anaty saha aho,
ka natahotra fa mitanjaka, ka dia niery aho.”
Ary hoy ny Tompo Andriamanitra:
“Iza no nahafantaranao fa mitanjaka ianao?
Moa nihinana tamin’ny hazo noraràko tsy hihinananao va ianao?”
Hoy ny navalin-dralehilahy:
“Ny vehivavy izay napetrakao eto amiko
no nanome ahy tamin’ilay hazo dia nihinana aho.”
Hoy ny Tompo Andriamanitra tamin-dravehivavy:
“Ahoana no nanaovanao izany?”
Hoy ny navalin-dravehivavy:
“Ny bibilava no namitaka ahy, ka dia nihinana aho.”
Hoy ny Tompo Andriamanitra tamin’ny bibilava:
“Noho ianao nanao izany,
dia voaozona ianao amin’ny biby rehetra eny an-tsaha:
hikisaka amin’ny kibonao ianao
ary vovo-tany no hohaninao
amin’ny andro rehetra hiainanao.
Ary hampifandrafesiko ianao sy ny vehivavy,
ny taranakao sy ny taranany:
izy hanorotoro ny lohanao,
ianao kosa hanorotoro ny ombalahin-tongony.”
Ary Eva no nataon’i Adama anaran’ny vadiny,
satria izy no renin’ny olombelona rehetra.
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
Salamo 97, 1. 2-3ab. 3de-4
Ihirao hira vao ny Tompo
fa nahavita zava-mahagaga!
Namonjy Azy ny tanany havanana,
nanampy Azy ny sandriny masina.
Ny Tompo nanambara ny famonjeny,
sy naneho fahamarinana tamin’ireo firenena!
Tsarovy, ry Tranon’i Israely,
ny hatsaram-po sy fahamarinany.
Zahao, ry vazan-tany rehetra,
ny famonjen’ny Andriamanitray!
Mihobia ny Tompo, ry tany tontolo,
mientàna, mihobia sy miantsà.
Taratasin'i Masindahy Paoly Apôstôly ho an'ny kristianina tany Efezy (Efez 1, 3-6. 11-12)
Ry kristianina havana,
hisaorana anie Andriamanitra Rain’i Jesoa Kristy Tompontsika,
izay nitso-drano antsika tao amin’i Kristy,
amin’ny tsodrano rehetra ara-panahy any an-danitra,
sy nifidy antsika tao aminy
talohan’ny nahariana izao tontolo izao,
mba ho masina sy tsy manan-tsiny eo anatrehany isika,
ary nanendry antsika rahateo tamim-pitiavana
araka ny sitraky ny fony,
mba ho zanaka hatsangany amin’ny alalan’i Jesoa Kristy isika;
nampamirapiratra ny voninahitry ny fahasoavany izany,
dia ny fahasoavany nanasoavany antsika
ao amin’Ilay malalany.
Tao aminy ihany koa no nandraisantsika ny lovantsika,
rehefa voatendry rahateo isika,
araka ny fikasan’Ilay manao ny zavatra rehetra
manaraka ny hevitry ny Fony,
mba ho fankalazana ny voninahiny isika,
dia isika izay nanantena an’i Kristy rahateo.
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
Aleloia. Aleloia.
Arahaba, ry Maria feno hasoavana; ny Tompo ao aminao; nosoavina noho ny vehivavy rehetra ianao.
Aleloia.
Evanjely Masina nosoratan’i Masindahy Lioka (Lk 1, 26-38)
Tamin’izany andro izany,
dia nirahin’Andriamanitra ny Anjely Gabriely
ho any amin’ny tanàna anankiray any Galilea
atao hoe Nazareta,
ho any amin’ny Virjiny anankiray
fofom-badin’ilay lehilahy atao hoe Jôsefa,
ary ny anaran’ilay Virjiny dia Maria.
Ary nony niditra tao aminy ilay Anjely dia nanao hoe:
“Arahaba, ry ilay feno hasoavana; ny Tompo ao aminao;
nosoavina noho ny vehivavy rehetra ianao.”
Taitra izy nahare izany,
ka nieritreritra izay tokony ho hevitr’izany fiarahabana izany.
Fa hoy ny Anjely taminy:
“Aza matahotra, ry Maria,
fa sitrak’Andriamanitra ianao.
Ary indro, hitoe-jaza ianao,
ka hiteraka Zazalahy,
ary Jesoa no hataonao Anarany.
Ho lehibe Izy ka hatao hoe Zanaky ny Avo indrindra:
dia homen’Andriamanitra ny fiketrahan’i Davida rainy Izy,
ka hanjaka mandrakizay amin’ny taranak’i Jakôba,
ary tsy hanam-pahataperana ny fanjakany.”
Fa hoy i Maria tamin’ilay Anjely:
“Ahoana no hahatongavan’izany,
fa tsy mahalala lahy aho?”
Hoy ny Anjely namaly azy:
“Ny Fanahy Masina no ho tonga ao aminao,
ary ny herin’ny Avo indrindra no hanaloka anao;
noho izany dia hatao hoe
Zanak’Andriamanitra ny Masina haterakao.
Ary indro i Elizabeta rahavavinao
dia efa mitoe-jaza koa na dia efa antitra aza,
ary efa mandray enina izy izao ilay natao hoe momba,
fa tsy hisy tsy ho hain’Andriamanitra atao.”
Dia hoy i Maria:
“Inty aho ankizivavin’ny Tompo,
aoka anie ho tanteraka amiko araka ny teninao.”
Dia niala teo aminy ny Anjely.
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
Bokin’i Izaia Mpaminany (Iz 29, 17-24)
Izao no lazain’ny Tompo Andriamanitra:
Tsy vetivety foana va
dia ho zary saha misy hazo mamoa i Libàna,
ary ny saha misy hazo mamoa dia atao ho ala?
Amin’izany andro izany,
ny marenina handre ny tenin’ny boky
ary ny jamba hivoaka amin’ny haizina amana haizim-pito ka hahita.
Ny manetry tena hitombo hafaliana hatrany amin’ny Tompo,
ary ny mahantra indrindra hientan-kafaliana
ao amin’Ilay Masin’i Israely.
Satria lasa tsy hita intsony ny mpampahory
ary maty ny mpaniratsira,
ary ho ringana izay rehetra mamoron-tsain-dratsy,
dia ireo manameloka olona noho ny teniny indraim-bava;
mamela-pandrika ho an’izay namaky betroka azy eo am-bavahady;
ary mamery ny marina amin’ny laingany.
Noho izany,
izao no lazain’ny Tompo amin’ny taranak’i Jakôba,
dia Izy izay nanavotra an’i Abrahama:
“Tsy hisy hahamenatra an’i Jakôba intsony,
tsy hivaloarika intsony ny handriny.
Fa izy sy ireo taranany,
rahefa mahita ny asan’ny tanako eo aminy,
dia hanamasina ny Anarako izy ireo,
hanamasina an’Ilay Masin’i Jakôba izy ireo,
ary hanaja ny Andriamanitr’i Israely.
Ireo mivily saina, hianatra fahendrena,
ary ireo mimonomonona, handray fampianarana.”
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
Salamo 26, 1. 4. 13-14
Ny Tompo no Fanilo sy Vonjiko:
iza no hatahorako?
Ny Tompo no Mandan’ny aiko:
zovy no hangovitako?
Fangatahana tsy mahasasatra ahy,
sy tozoiko indrindra, ry Tompo,
dia ny honina ao an-Tranon’ny Tompo
amin’ny andro rehetra iainako.
Eny, matoky aho fa hahita ny hasoan’ny Tompo
any amin’ny Tanin’ny Velona!
Mahandrasa ny Tompo, marisiha!
Mahereza fo, mahandrasa ny Tompo!
Aleloia. Aleloia.
Indro avy ny Tompontsika miaraka amin’ny heriny, ary hohazavainy ny mason’ireo mpanompony.
Aleloia.
Evanjely Masina nosoratan’i Masindahy Matio (Mt 9, 27-31)
Tamin’izany andro izany,
dia nisy jamba roa lahy nanaraka an’i Jesoa teny an-dalana
sady niantso mafy nanao hoe:
“Ry Zanak’i Davida ô, mamindrà fo aminay!”
Nony tonga tany an-trano Izy,
dia nanatona Azy ireto jamba,
ary hoy i Jesoa taminy:
“Moa mino ianareo fa mahay manao izany Aho?”
Hoy ireo taminy:
“Eny, Tompoko.”
Dia notendreny ny masony, ka hoy Izy:
“Aoka ho tanteraka aminareo araka ny finoanareo.”
Dia nahiratra ny masony,
ary i Jesoa nandrara azy mafy hoe:
“Tandremo sao ren’olona izao.”
Kanjo nony nandeha ireo,
dia nampiely ny lazany tamin’izany tany rehetra izany.
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
7 desambra 2023 — Alakamisy, Herinandro voalohany amin'ny Fiavian'ny Tompo — Indro ho avy ny Tompo hanavotra ny vahoakany; sambatra izay vonona hitsena Azy — Evanjely Masina nosoratan’i Masindahy Matio (Mt 7, 21. 24-27)
Bokin’i Izaia Mpaminany (Iz 26, 1-6)
Amin’izany andro izany,
hohiraina ao amin’ny tanin’i Jodà izao hira izao:
Manana tanàna mafy isika!
Ny famonjeny no ataony mandany sy manda ivelany.
Vohay ny vavahady, avelao hiditra ny firenena marina,
mitana ny fahamarinana.
Ny fo mahalefitra iantohanao fiadanana
noho izy matoky anao.
Matokia ny Tompo mandrakizay ianareo,
fa vatolampin’ny taona rehetra Izy.
Manetry izay nonina any amin’ny havoana Izy,
naniva azy amin’ny tany,
nataony mikasika ny vovoka izy,
ka voahosihosin’ny tongotra izy,
dia ny tongotry ny ambany toetra
sy ny dian’ny ory.
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
Salamo 117, 1. 8-9. 19-21. 25-27a
Ataovy antso avo fa tsara ny Tompo!
Fa mandrakizay ny fitiavany!
Aleo dia aleo re mifefy amin’ny Tompo,
toy izay re mifefy amin’olona.
Aleoko tokoa re mifefy amin’ny Tompo,
toy izay amin’olo-mahery.
Vohay ny varavaran’ny fahamarinana,
hidirako hisaotra ny Tompo.
Fa eto tokoa ny varavaran’ny Tompo:
Ny Masina no miditra aminy.
Isaorako Ianao, fa mihaino ahy, ry Tompo:
nanaiky ho Mpamonjy ny aiko.
Tongava, ry Tompo, tongava hamonjy;
tongava hanome fandresena.
Hisaorana anie Ilay avy amin’ny Tompo,
Ilay tonga avy amin’ny anarany.
Ho tsofinay rano tokoa ianareo,
mivory ato an-tranon’ny Tompo.
Fa tena Andriamanitra ilay Tompontsika,
manilo ary koa manazava.
Aleloia. Aleloia.
Indro ho avy ny Tompo hanavotra ny vahoakany; sambatra izay vonona hitsena Azy.
Aleloia.
Evanjely Masina nosoratan’i Masindahy Matio (Mt 7, 21. 24-27)
Tamin’izany andro izany,
i Jesoa niteny tamin’ny mpianany nanao hoe:
“Tsy izay rehetra manao amiko hoe: Tompo, Tompo!
no hiditra amin’ny fanjakan’ny lanitra;
fa izay manao ny sitra-pon’ny Raiko izay any an-danitra,
izy ihany no hiditra amin’ny fanjakan’ny lanitra.Koa amin’izany,
na zovy na zovy mandre izao teniko izao
ka mitandrina azy,
dia hohàrina amin’ny lehilahy hendry
izay nanorina ny tranony
teo ambonin’ny vatolampy;
ary latsaka ny ranonorana
ka tondraka ny ony,
ary nifofofofo ny rivotra
namely izany trano izany,
nefa tsy nianjera izy,
fa niorina teo ambonin’ny vatolampy.Ary na zovy na zovy mandre izao teniko izao,
ka tsy mitandrina azy,
dia hanahaka ny lehilahy adala
nanorina ny tranony teo ambonin’ny fasika;
ary latsaka ny ranonorana
ka tondraka ny ony,
ary nifofofofo ny rivotra
namely izany trano izany,
dia nianjera izy
ka loza ny faharavany.”
— Izany àry ny tenin’ny Tompo.
Ny vatsim-panahy dia fandalinam-pinoana sy hizarana sori-dalana pastoraly. Tsy misy olona mamonjy tena samirery fa miara-dalana. Taona litorjika vaovao indray no atolotry ny Eglizy hiainantsika dia ny "fiavian'ny Tompo". 28 andro no hiomanana amin'ny noely izay fiavian'ny Tompo. Ny Evanjely vakiana amin'ny alahady voalohany amin'ny fiaviana dia milaza ny fotoana hatongavan'i Jesoa eo anivon'ny olona indray, ka ny toetra tokony hananana hiatrehana izany no resahina betsaka ao : miambena izay midika hoe mivonona ara-panahy...
Ny 01 desambra dia andro eran-tany hanamarihana ny ady amin'ny SIDA. Ny loha-hevitra amin'ity taona ity dia : ankino amin'ny fiaraha-monina ny ady amin'ny VIH/SIDA. Manana andraikitra amin'ny ady amin'ny SIDA ny tsirairay, izay mandrafitra ny fiaraha-monina, indrindra raha mandray fanentanana. Ny ankamaroan'ny malagasy dia tsy mbola resy lahatra fa misy ny VIH/SIDA, efa manodidina ny 1% io tranga io eto Madagasikara. Misy sokajy roa ny olona mitondra ny tsimok'aretina : Seropositif dia ireo mitondra ny tsimok'aretina, Sida maladie dia ireo mararin'ny Sida mihitsy. Mifindra amin'ny alalan'ny firaisana ara-nofo, sy ny fifampikasoana ra, reny mamindra amin'ny zanaka ao am-bohoka...
Amin'ny maha-Mpaminany ny Eglizy, ambaran'ny Konsily fa "tokony hahazo milaza ny heviny izy ny amin'izay mikasika ny fitondran-tena na dia amin'ny zavatra momba ny pôlitika aza, raha toa izany mikasika ny zo-fototra sy ny famonjena ny olombelona. Ny ampiasaina amin'izany dia ny zavatra rehetra mifanaraka amin'ny Vaovao Mahavaly sy ny soa ho an'ny rehetra araka ny toetr'andro sy ny toe-javatra samihafa. Katesizy momba ny Eglizy, ny fianakaviana sy ny pôlitika, iarahana amin'i P. Abdon Rafidison.
Azo lazaina fa tsy ho afaka manatanteraka ny maha-izy azy ny tenany ny Eglizy raha tsy manana ireto fahafahana ieto : ny fahafahana maneho hevitra, mampianatra, mitory ny Vaovao Mahafaly, ny fahafahana manao fanompoam-pivavahana am-pahibemaso, ny fahafahana mampijoro rafitra ary manana fitsipi-pifehezana anaty ; ny fahafahana misafidy, manofana, manendry, manorina Eglizy... Katesizy momba ny Eglizy, ny fianakaviana sy ny pôlitika, iarahana amin'i P. Abdon Rafidison.
Noho ny fetin'ny Noely, Fankalazana manetriketrika ny nahaterahan'i Kristy Mpamonjy an'izao tontolo izao, dia manafatra ary miray soa ho antsika i Mompera Bizimana Innocent, Lehiben'ny Salezianin'i Don Bosco eto Madagasikara sy ny Nosy Maorisy.
Tohiny...Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.
Tohiny...© 2024 Radio Don Bosco