Ho fanandratana ny "Teny Malagasy" dia ankalazaina isaky ny volana JONA ny iray volan'ny teny Malagasy, tompo-marika amin'izany ny Foibe momba ny teny an'ny Akademia Malagasy. Ny ohabolana sy ny famoronana no voizina amin'ity taona 2025. Ny ohabolana dia karan-dahabolana Malagasy ary iombonan'ny Malagasy rehetra, lahabolana efa nisy tamin'ny faha-Ntaolo ary mbola ampiasaina ankehitriny. Ny ohabolana dia hatarafana fananarana sy fanabeazana ary fampitàna hafatra, atao an'ohatra. Tsy mifidy taona na sarangan'olona ny famoronana ohabolana.
Ny ohabolana dia karan-dahabolana Malagasy ary iombonan'ny Malagasy rehetra, lahabolana efa nisy tamin'ny faha-Ntaolo ary mbola ampiasaina ankehitriny. Ny ohabolana dia mety ho fehezan-teny tsoa-tokana na mifamaly rafitra, indrindra ara-kevitra, hatarafana fananarana sy fanabeazana ary fampitàna hafatra, atao an'ohatra. Mbola azo atao ny mamorina ohabolana ankehitriny rehefa hatarafana ireo fepetra voalaza etsy aloha. Manomboka amin'ny sakan-jaza no miakatra dia afaka manao izany ohabolana izany...
Ny "RANGO" dia karazan-dahabolana malagasy, mifamatotra amin'ny fomba sy riba indraindray. Isan'ny fotoana hisehoan'ny RANGO ny riba "Forazaza", ny lalao ara-panatanjahan-tena "Moraingy". Ny olona mpanao ny "RANGO" dia mety ho vondron'olona, tarika, fokonolona. Ny votoatin'ny rango dia mifantoka amin'ny loha-hevitra iray, anefa raha hifamalianà tarika dia mety ho loha-hevitra hafa no raisin'ny mpifanandrina, arakaraky ny toe-java-misy. Ny RANGO dia atao tsy misy zava-maneno miaraka aminy matetika...
Ny "RANGO" dia karazan-dahabolana malagasy, atao an-kira amin'ny ankapobeny mitanisa ka misy ny mpiventy ary misy ny mpanaraka. Ny faritra manao ny "RANGO" dia ny anivon-tany, indrindra ny foko Merina sy ny Betsileo. Ny olona mpanao ny "RANGO" dia mety ho vondron'olona, tarika, fokonolona. Ny votoatin'ny rango dia mifantoka amin'ny loha-hevitra iray, arakaraky ny toe-java-misy ka mety ho fanakorana, fandrisiana, fandemen-tsaina ireo mpifanandrina, mety ho fankaherezana, sy fandokafan-tena. Maro ireo fomba no mety ahitana fanehoana "RANGO...
Maro ireo toerana eto anivon-tany no tsy fantatra firy ny tantarany, misy anefa ireo izay tsara ho fantatra. Ny tanàna Andranoro sy Ampasanimalo dia misy resaka fitiavana teo amin'olona roa nifankatia no niaviany. Andranoro dia nisy an'i Andriabodolova, izay taranaka vazimba, nahita sy nanambady zazavavindrano natao hoe Ranoro ; nametraka fepetra ny tsy hanononana "sira" io Ranoro io, anefa tsy voatandrin'i Andriabodolova izany ka lasa nody any anaty rano niaraka tamin'ny zanany i Ranoro. Ambohimanga dia vohitra iray nantsoina hoe Mahandriony mialohan'ny nanomezana any ny anarana Ambohimanga...
Ny anaran-toerana dia misy niaviany daholo. Saika ny toerana eto Madagasikara manomboka any avaratra hatrany atsimo dia misy tantarany manokana avokoa. Any avaratra any misy toerana atao hoe "ANTANAVO" : nisy lahy antitra iray tonga nivahiny tao nandalo, nangetaheta ka nangataka rano anefa tsy nisy nanome afatsy olona, mihataka kely ilay tanàna ; nanozona ilay toerana sy ny olona nonina teo ilay lahy antitra, nihatra ny ozona ka lasa voay sy difotry ny rano ny toerana ; faritra andrefana "MADIROVALO" izay tantaran'i Adamalandy ; avaratra-atsinanana dia ao Ambatondrazaka no misy an'ANDREBABE, toerana tazana lavitra fa rehefa hatonina dia tsy hita...
Manana ny anjara toerany ny Teny Malagasy sy ny fitenim-paritra : eo amin'ny tsirairay izay afahana maneho ny maha-izy ny tena izany hoe anambarana ny fiaviana ; eo amin'ny fiaraha-monina izay fitaovana sy paik'adim-piatiana hidirana amin'ny fiaraha-monina hafa ; eo amin'ny firenena dia vata fitehirizana ny kolonttsaina izay entina mampita ny soatoavina amin'ny taranaka mifandimby ; eo amin'izao tontolo izao, araka izay voafaritra eo anivon'ny UNESCO dia taom-polo (2022-2032) mamaritra fa fitaovana sy fanohitra amin'ny fampandrosoana mateza ny tenin-drazana...
Ny faha 21 febroary no andro manerantany natokana ho an'ny tenin-dreny ; tamin'ny taona 2000 no nanapahan'ny UNESCO fa natokana hanasongadinana ny tenin-dreny io ando io. Ny loha-hevitra nofidiana amin'ity taona ity dia " Teny ibeazana fanohitry ny fampandrosoa maharitra, lovain-jafy, mateza. Ny "teny" dia fitaovam-pifandraisana eo amin'ny firenena, ampiasain'ny vahoaka ao anatin'ny tontolo isainana iombonana. Ny "fiteny" dia fomba fanehoana ny teny, izay miova araka ny firafitry ny vatana, sy ny hodidina, toerana misy ny olona...
Lahabolana "JIHE" dia lahabolana fanao an-kira arahina hazakazaka madinika. Ny Jihe dia lahabolana fanao amin'ny fifaliana, fahoriana, famondrona hery hanao asa na dia iraisana. Amin'ny fihaonan'ny antoko mpiangaly jihe amin'ny sampanan-dalana iray dia misy ny fifanandrinana, fifamelezana io ilay atao hoe "BILO", eto dia tanana no hifamelezana fa tsy mampiasa fitaovana hafa. Azo ampilaharina amin'ny sangy mahery ny BILO...
Lahabolana "JIHE" dia lahabolana fanao an-kira arahina hazakazaka madinika. Ity lahabolana ity dia fanao amin'ny fotoana fifaliana sy amin'ny fahoriana, izany hoe fandrisihana sy fampaherezana ireo izay hiantsàna azy. Ny JIHE dia lahabolana fanaon'ireo foko any amin'ny faritra Atsimo-Andrefana : Masikoro, Vezo, Bara. Lahabolana fanao famporisihana amin'ny asa iombonana toy ny hoe fitariham-bato...
Ny tsena dia nosokajian'Andrianampoinimerina hoe lapa, laka fihaonan'ny olona maro. Maro ireo tanjona ara-piaraha-monina nokendrena tamin'ny tsena dia ny fifampifehezana, ny fampitoviana ny rehetra, ny fifandambinana, fandrindrana ny fiainan'ny fiaraha-monina, fifampivelomana, fampandrosoana. Nametraka fitsipika maro Andrianampoinimerina mikasika ny tsena, isan'ireny ny famoahany ny venty sy ny fitaovam-pamarana, fandrefesana, fandanjana. Tsy nisy ny fakàna haba sy sara tamin'ny vokatra namidy taloha fa taty amin'ny andro nidiran'ny vazaha vao nisy izany...
Ny takalo no talohan'ny varotra ; "fihaonana" ny niantsoana ny toerana nahafahana nifanakalo vokatra taloha fa ny Mpanjaka Andrianampoinimerina no nanova ny fiantsoana ny toerana mamaly ny fepetran'io takalo io ho "tsena." Ny takalo dia fifanakalozana vokatra na zavatra heverina fa mitovy lanja na vidy (Entana hasolo entana). Ny vola dia efa nisy taloha elabe ary ireo vazimba dia efa nampiasa izany ; ny vola tamin'izany andro izany dia natao hoe "Cauri na coris", vola nampiasaina taty amin'ny faritry ny ranomasimbe indiana sy ny vondrotrany Azia...
• Notanterahana androany ny Andron'ny Sekoly Katolika teto amin'ny Diosezin'Antananarivo, ka Eokaristia Masina notarihan'ny Arseveka no nanombohana izany... • Notanterahana ny 27 hatramin'ny 29 mey 2025, ny fihaonan'ireo mpanabe eo anivon'ny seminera, tao amin'ny Arsidiosezin'Antsiranana... • Antso voalohany ho antsika ny ho olombelona. Io no fampianarana nentin'ny Papa Léon XIV, nandritra ny Audience générale, ny alarobia teo...
Tohiny...I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.
Tohiny...Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.
Tohiny...© 2025 Radio Don Bosco