Hira fanaon'ny foko betsileo ; ataony amin'ny anton-javatra samy hafa eo amin'ny fiainana andavanandro, na an-kafaliana na amin'ny fahoriana. Atao hoe "mpiisa" ny mpiangaly an'ity kazaran-dahabolana ity. Indraindray teny fotsiny ataon'olon-tokana na ifamalian'olon-droa fa misy ihany koa hiraina. Amin'ny ankapobeny dia misy olona roa farahakely mamelona azy. Ireo singa mamelona ny Isa : Mpanonona isa, mpandray isa ary fahatelo dia ny mpamerina isa. Fandaharana "Filira".
Ny atao hoe tontolo iainana dia mifitotra amin'ireto zavatra dimy ireto amin'ny ankapobeny : ny tany sy izay rehetra eo aminy, ny ala sy izay rehetra ao aminy, ny rano sy izay rehetra misy ao aminy, ny tanàna sy izay rehetra hita ao aminy ary ny faritra honenana sy izay rehetra ao aminy. Ny voambolana fampiasa matetika tsara tadidiana amin'ny resaka tontolo iainana dia ireto telo ireto : Kajiana, tandrovina ary ny arovana. Misy hatrany ny fiaraha-miasa eo amin'ny Foibe momba ny teny, ny akademy malagasy sy ny sampandraharaha isan-karazany amin'ny fanefena voamboalana, ohatra ny OIF sy ny ADES. volambao : angovo mikajy tontolo, sy ny hoe fahandro mikajy tontolo. Fandaharana "Filira" sokajy fitsipika.
Ny anarana dia entina hamantarana na hanavahana olona na zavatra. Ny anarana dia misy fototra ara-kolontsaina lehibe teo amin'ny Ntaolo sy ny razambe Vazimba. Ny fomba fanomezana anarana dia teny ierana eo amin'ny olon-droa farafahakeliny. Ny anarana dia miankina amin'ny volana, andro, fotoana nahateranana ; ohatra Dama, Ratalata, Rabefararano. Misy fotoana araka ny laharam-pahaterahana ihany koa ; ohatra : Rakoto, Rasoa, Ranaivo, Raivo, Mparany, Fara. Fandaharana "Filira" sokajy Riba.
Ny anarana "tanàna" dia misy hatrany ny tantara mifamatotra aminy. Ny famoronana anarana "toerana na tanàna" dia mifototra amin'ny finoana, izany hoe faniriana soa sy fanambinana ka ao anatin'izany ny fahasalamana, harena ary ny fitiavana. Misy fomba maromaro nanomezana anarana toerana iray ; milaza "isa", miresaka "tany, loko, vato, rivotra, rano" ; milaza "foto-drafitr'asa" ; manambara fampitandremana ; mampisongadina zava-maniry. Fandaharana "Filira" sokajy Riba.
Ny atao hoe "Andravana" dia isan'ireo lahabolana amin'ny endrika hira. Ny "andravana" dia fanao amin'ny fotoana fiaretan-tory mandritra ny fiandrasam-paty. Ny "andravana" dia ny foko betsileo no tena manao azy ary amin'ny fotoanan'ny fahoriana ; misy karazana "andravana" ihany koa aty an-kibon'Imerina fa kosa , ity farany, dia hira fanaon'ireo havana na namana tavela an-tanàna, entina hirariana ny soa sy ny tsara ho an'ireo vatan-dahy lasa niantafika. Fandaharana "Filira" sokajy Riba.
Ny "saina" dia misy velarana tokony ho hajaina, raha toa ka latsaky noho ny refy voalaza dia "faneva" no fiantsoana azy. Ny refy farany kely indrindra amin'ny sainam-pirenena dia mitovy ny velaran'ny loko tsirairay ka 15 santimetatra ny sakany ary 30 santimetatra ny lava ; noho izany raha mitambatra ny lamba miloko rehetra dia 30 santimetatra ny sakany ary 45 santimetatra ny lavany. Ranaivoson Andrianome no namorona ny firafitry ny sainam-pirnena malagasy. Fandaharana "Filira" sokajy Riba.
Ny "kapobava" dia avy amin'ny voambolana roa "kapoka" miampy "vava". Ny "kapobava" dia isan'ny mahafeno ny fepetraha maha literatiora sy lahabolana satria hay famoronana niainga tamin'ny lahabolana fanao tao amin'ny Faritra Analanjirofo izy io. Lahatsoratra miendrika tononkalo ny kapobava, mitsikera, manatsikafona ny tsy fahamendrehana ara-pitondran-tena, fiteny, fihetsika, fanao mivaona amin'ny fitsipiky ny fiaraha-monina. Poeta, antsoina hoe Jacques Ulrick no loharano nipoiran'izy ity.
Ny "kapobava" dia avy amin'ny voambolana roa "kapoka" miampy "vava". Ny "kapobava" dia tsy fanalambaraka olona akory fa kosa fitondrana fanitsiana ny tsy mety nataon'ny olona iray, mety manitsaka ny lalan'ny fiaraha-monina. Lahatsoratra miendrika tononkalo ny kapobava, mitsikera, manatsikafona ny tsy fahamendrehana ara-pitondran-tena, fiteny, fihetsika, fanao mivaona amin'ny fitsipiky ny fiaraha-monina. Poeta, antsoina hoe Jacques Ulrick no loharano nipoiran'izy ity.
Ny anaran-java-maniry dia misy dikany mifandroy amin'ny sehatra roa lehibe dia ny hampiasana azy sy ny ahitana azy. Ny fampiasana azy ireny dia matetika amin'ny fomba mahamalagasy, kiraina ho fitaovana ary ampiasaina ho fanafody. Ny amin'ny fomba ohatra : borona fanasana fery amin'ny hasoavan-jaza, ny ahibita hidiovana rehefa avy nolalovan'ny fahoriana. Tamin'ny andron'ny Ntaolo tsy nisy ny toeram-pivarotana na fanodinana fanafody fa ny zava-maniry no nampiasaina toy ny talapetra...
♦ Natomboka ny faran'ny herinandro teo ny fanamboarana ilay fantsona famatsiana rano ho an'ny amin'ny Faritra Androy miala any Efaho. Hahatratra 97 kma ny halavany, hamatsy rano 15 tapitrisa metatra tora-telo isan-taona... ♦ Manahy ny tsy haha-voatazona ny fameram-bidy farany ambany ny lavanila ho 75000 Ariary ireo tantsaha ao anatin'ny Sahanala, taorian'ny famahàna olana tany Sava. Hihaona amin'ny Praiministra izy ireo, manoloana izany... ♦ Nomarihana ny sabotsy teo ny andro eran-tany ho an'ny tany. Hetsi-panentanana nanairana ny rehetra teny Analakely no nentin'ny fianakaviambe Fransiskàna nanamarihana izany... ♦ Mampody ireo terataniny monina sy miasa any Soudan ireo firenena eropeana, manoloana ny ady any an-toerana...
♦ Manolo-kevitra amin'ny tokony hanatsarana ny lalàna mifehy ny fitsarana Avo na HCJ ny Kômity miaro ny fahitsiana na ny CSI... ♦ Nitondra ny raharaha eny anivon'ny fitsarana ny antoko Malagasy Miara-Miainga manoloana ny sakana nahazo azy ireo tany Fandriana... ♦ Mikatso eny anivon'ny tahirim-bolam-panjakana ny volan'ny ankamaroan'ny Kaominina ankehitriny... ♦ Vaovao avy any Ivelany : Efa maherin'ny 400 olona ireo maty tao anatin'ny herinandro vokatry ny ady any Soudan...
♦ Tokony hijoro ho môdely eto amin'ny firenena ary iala amin'ny fifampiantsiana ireo mpanao pôlitika eto Madagasikara hoy ny "Justice et Paix"... ♦ Manampy amin'ny fanabeazana ny ankizy ny Tetik'asa Ankizy Krismasy na ny "TAK" hoy ny Filohan'ny Repoblika Andry Rajoelina, nandritra ny fankalazana ny faha-20 taonan'ny Tetik'asa teto Madagasikara... ♦ Mbola misy ireo olom-pirenena tsy mahafantatra ny fanavaozana tanteraka ny lisitry ny mpifidy, hoy ny Filoha teo aloha Marc Ravalomanana...
Noho ny fetin'ny Noely, Fankalazana manetriketrika ny nahaterahan'i Kristy Mpamonjy an'izao tontolo izao, dia manafatra ary miray soa ho antsika i Mompera Bizimana Innocent, Lehiben'ny Salezianin'i Don Bosco eto Madagasikara sy ny Nosy Maorisy.
Tohiny...Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.
Tohiny...© 2024 Radio Don Bosco