Lohahevitra : Filira

Ny "iray tampo" dia ireo iray kibo, na kitabo nifonosana ; ny iray tampo samy hafa ray izany no mitombina satria ny reny na ny vavy ihany no afaka mitondra am-bohoka. Ny zaza kambana dia mifanatrika ao an-kibon-dreniny ; araka ny finoana malagasy dia ireo kambana lahy sy vavy dia nosokajiana toy ny hoe mpivady, misy fomba hatao noho izany hanarenana ny vintan'izy ireo sy hanampahana iray fifandrohina. Rehefa teraka sy mbola minono ireo zaza dia avahana tsara ny nono ka ny Havia ho an'ny lahy ary ny Havanana dia ho an'ny vavy , rehefa tonga amin'ny maha sakan-jaza dia irosohana ny fanaovana fomba : "fanambadiana - fandravana fanambadiana"...

Lohahevitra : Filira

Ny pôezia  dia avy amin'ny teny grika hoe " poiêsis" midika hoe "famoronana". Ny endriky ny isan'an-dalana no mampiavaka ny "pôezia" satria manara-drafitra ; mety ho tsoatokana. Natamin'ny taona 1700-1770 no efa nisy mpanoratra atao hoe RAMANAGNATO. Misy ifandraisany ny "pôezia" sy ny "Slam" satria ity farany dia "pôezia" no niantombohany, manana endrika tsy miolaka, miendrika fifaninana, misy fitsipika. Ny tononkalo sy ny pôezia dia iray ihany, azo lazaina ihany koa hoe "soramonina"...

Lohahevitra : Filira
  • Ny pôezia dia laharana fahadimy, milahatra amin'ireo zava-kanto fito : Marin-trano, asa sokitra, hosodoko, mozika, pôezia, zava-kanto an-tsehatra, sary mihetsika. Ny pôezia dia tsy lahabolana avy eto Madagasikara fa avy any ivelany izay nifanindran-dalana tamin'ny fidiran'ny ABD latinina teto amin'ny nosy. Ny pôezia dia asa-soratra vita amin'ny teny narindra sy milanto, misy rima... Ireo tonon-kira maintimolaly no manamarika ny fisian'ny Pôezia teto Madagasikara...

Lohahevitra : Filira
  • Rehefa vita ny fanabeazana amin'ny dingan'ny sekoly amorom-patana, izay fanabeazana ny zaza sy ny ankizy dia ny sekoly amorom-pahatra indray no entina hanabeazana ireo tanora ary ny lehilahy no volavolaina ao, ny ray sy ny raibe no miandraikitra ny fampianarana. Misy sekoly manokana ho an'ireo vehivavy sy ny tanora hiroso amin'ny fiainam-pitiavana sy fianakaviana dia ny sekolin'ny tsiambaratelo ; araka izany dia olona roa ka ny beazina sy ny mpanabe no miatrika ny fampianarana eto, raha vavy ny Beazina dia ny reny na ny renibe no miandraikitra azy, raha lahy dia ny rainy na ny raibeny.

Lohahevitra : Filira
  • Ny sekoly dia avy amin'ny teny anglisy "shool" izay toerana iray voafaritra anaty fefy na rindrina ; tamin'ny andro nanjakan'ny Mpanjaka Radama-I no nisian'ny fampianarana amin'ny endriny ankehitriny, nisy teratany frantsay iray nantsoina hoe " Mr Robin" mpampianatra nampianatra voalohany vehivavy vitsivitsy tao an-drova. Ny sekoly amorom-patana dia niantsorohan'ireo Renibe sy reny ho an'ny sokajin'ankizy sy zaza, ireo notovozina teo amorom-patana dia nosedraina sy nohadinina teny an-kianja rehefa vanim-potoana ny diavolana.

Lohahevitra : Filira

Aorian'ny isa am-polony voalohany dia tsy misongadina firy ny isa fa ny tanisa no mibahan-toerana. Ny fanoharana ny mety ho toeratry ny biby iray sy ny fomba fiainany no narafitra ho tanisa sy nakàna lesona. Aorian'ny  bodokely matavy ny toho, dia ireto no tohiny : Kely matsilo loha ny patsa ; ny vano no lava tenda maditra olom-pehezina ; ny fangaraka no kely andilana ny isan-jato no mafy ; ny takatra no fisa-doha matory amorom-paria ; ny soroitra no kely fingo sendran'ny tao-miodivitra, ny goaika no fotsy tenda mangala-boanjo ririnina...

Lohahevitra : Filira

Ny fomba fanisàna, am-polony voalohany dia miresaka ireo zava-maniry sy ny hevitra miodidina izany ; ny am-polony faharoa kosa dia mahakasika kokoa ny biby sy ny kilema ananan'izy ireny. Ao anatin'ity am-polony faharoa ity dia tsy voatanisa mialoha intsony ireo lazaina hoe "tarehimarika". Manomboka amin'ny isa fahairaika ambiny folo : Andrimaintibe ny papango, Kely mpitsoka farara ny takatra, lava tanan-tsy miasa ny foza, bodokely matavy ny toho. Misy hevitra fonosin'ireo fitanisana ireo anefa mifanandrify amin'ny toetr'olombelona...

Lohahevitra : Filira

Ny Ntaolo dia olona niaina teo anelanelan'ny 1500 hatramin'ny 1810, fotoana nahaveloman'ireto oloha ireo sy nitondrany dia faha-Rangita sy faha-Andrianampoinimerina. Ny volana malagasy dia miisa 12, izay nifototra tamin'ny teny "sanscrite". Ny volana malagasy dia mifamatotra amin'ny toetr'andro sy ny asa fiveloman'ny toerana iray na foko iray. Ireto misy teny sanscrite vitsivitsy : ASARA, JIOLAHY, SAKAVIRO. Misy anaram-bolana "Adijady" dia avay amin'ny teny arabo, midika hoe zanak'osy...

Lohahevitra : Filira

Ny volana malagasy dia miisa 12, izay nifototra tamin'ny teny "sansrite". Ny volana malagasy dia mifamatotra amin'ny toetr'andro sy ny asa fiveloman'ny toerana iray na foko iray. Ny volana malagasy ihany koa dia tsy miala amin'ny fizaran-taona ihany koa izany hoe ny lohataona, fahavaratra, fararano ary ny ririnina. Ny anaram-bolana malagasy dia samy manana ny mety ho fiantsoana azy toy ny an'ny foko Bara sy ny Tanala. Nisy mpikaroka malagasy miisa roa nanao fikarohana momba ny anaram-bolana malagasy izay misy mahasamy hafa azy dia Mopera Zafitsalama Jean Baptise sy Dokotera Rakotondrainy Jean Joseph... 

Lohahevitra : Filira

Ny fiteny "kibushi" dia tsy hoe mitovy amin'ny teny Malagasy fa tena teny Malagasy. Ny fiampitan'ny teny Malagasy izay mampiasa ny fiteny betsimisaraka tao amin'ny nosy Sainte Marie nakao amin'ny nosy Mayotte no nahatonga ny fiteny "kibushi" ; ny "ki" dia midika hoe "teny" ary ny "bushi" dia entina hilaza ny hoe "Malagasy", ireo no mitambatra no milaza hoe " Teny Malagasy". Misy fifamatorana amin'ny tantaram-pitondrana nisy tamin'ny fitondran'ny mpanjaka RATSIMILAO sy ny zanany vavy izay nandova azy ara-pitondrana ny fiteny "Kibushi"... 

Lohahevitra : Filira

Ny Rasavôlana dia lahabolana mampisongadina ny fahaiza-mihaino, mandahan-teny, ary mba hananan'ny olona faharetana. Manana ny toerany eo amin'ny fiaraha-monina ny Rasavôlana, mampitombo ny fifampitokisana sy ny firaisan-kina. Ny "Rasavôlana" dia lahabolana fanaon'ny faritra afovoany atsinanana sy ny atsinanan'ny nosy, izany hoe mampiavaka an'ireo Sihanaka, Bezanozano, Betsimisaraka. Ny voambolana "Rasavôlana" dia avy amin'ny teny roa "Rasa" + "Vôlana", izay midika ho fizarana fitenenana... 

Lohahevitra : Filira

Ny "Rasavôlana" dia lahabolana fanaon'ny faritra afovoany atsinanana sy ny atsinanan'ny nosy, izany hoe mampiavaka an'ireo Sihanaka, Bezanozano, Betsimisaraka. Ny voambolana "Rasavôlana" dia avy amin'ny teny roa "Rasa" + "Vôlana", izay midika ho fizarana fitenenana. Resaka hifanaovana, hifamalin-dresaka, fampahafantarana izay natao na izay vao hatao no antony hanaovana ny "Rasavôlana", fanao amin'ny fanolorana zavatra, fitsofan-drano, fandraisana vahiny, fanatanterahana fomba. Ny "Rasavôlana" dia matetika lehilahy no tena manao azy... 

Sous-catégories

Tantara

Filira

[Miara-dàlana] Zoma 19 septambra 2025

• Hotanterahana ao amin'ny kianjan'ny Kolejy Masina Misely Amparibe ny alahady 21 septambra 2025, ny fanamasinana ho Eveka an'i Mompera Mamiarisoa Modeste Randrianifahanana... • Nankalaza ny fanandratana ny Hazofijaliana Masina ny Diosezin'i Port-Bergé... • Mamelona indray ny fanantenana ny famafana ny ranomaso, hoy ny Papa Léon XIV, tamin'ny fankalazana ny Jobilin'ny Fanalana Alahelo...

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...