Lohahevitra : Filira

Ny kilalao dia ireo fitaovana entina milalao. Ny lalao dia fitaizana sy fanabeazana. Anatin'ny lalao no hatarafana ny fifanorona, fifampitaizana, ary manefy ny olona hahay hitondra tena ary hanitarana fahalalana. Ny tanjona amin'ny lalao iray dia fitantanana ny olona iray haleo-tena. Ny lalao dia malagasy dia efa nisy niampita ranomasina, izany hoe efa lasa lalao iraisam-pirenena dia ny fanorona sy ny fampitaha. Ny lalao fifaninanana dia harenesana foto-teny hoe "inana" izay midika fihezahana hanao mihoatra ny vitan'ny hafa na ny tena teo aloha, mikendry hai-zatra...

Lohahevitra : Filira

Ny lalao dia fialamboly hikatsahana fafinaretana, fitaizana sy fanabeazana. Ny tanjona amin'ny lalao iray dia fitantanana ny olona iray haleo-tena, hahay hanavaka ny tsara sy ny ratsy, hahay hiaina fandresena sy fahombiazana. Ny lalao dia nentina namondronana olona maromaro hisehoan'ny firaisan-kina. Ny lalao malagasy dia maro ary misy ho an'ny sokajin-taona rehetra sy ny sokajin'olona : vavy sy lahy, zaza, ankizy, tanora, lehibe. Ny lalao dia sady afahana mampiasa vatana no azo hampiasana saina ihany koa. Ny dihy sy ny hira dia isan'ireo lalao malagasy...

Lohahevitra : Filira

Ny "SLAM" dia sehatra iray manana fitsipika : tsy mihoatra ny 3 minitra, tsy misy mozika lafika, tsy hanaovana fanamiana manokana na fampiasana fitaovana enti-maneho. Mandritra ny fanatanterahana ny Slam dia tokony hisy ireto toko telo ireto : Mpijery, Poeta, ary ny mpandrindra na "Slam Master". Misy sehatra telo samy hafa amin'ny maha sehatra ny slam : ny sehatra misokatra amin'ny rehetra, ny fifaninanana ary ny fahatelo farany dia ny hetsika fampisehoana na "Spoken Word". Ireo fitsipika amin'ny fifaninanana dia tsy mihoatra ny 3 minitra sy 10 segondra, mpitsara avy amin'ny mpijery (isa tsy ankasa), salan'isa 0 hatramin'ny 10, fampiasàna time keeper...

Lohahevitra : Filira

♦ Akon'ny fanamarihana ny andro eran-tany hivavahana ho an'ny misiona, natao tany Mahajanga omaly... ♦ Nanatitra taratasy fangatahana fanemorana ny fifidianana, fanindroany, teny amin'ny Fitsarana Avo momba ny Lalàm-Panorenana, androany maraina, ny mpisolovavan'ny kandidà laharana faha-7, Andry Raobelina... ♦ Ny tanora sy ny vehivavy no tena entanina amin'ny hetsiky ny OIT na ny fikambanana iraisam-pirenena momba ny asa, sy ny Ministeran'ny Jono sy ny Toe-karena Manga amin'ny famoronana asa manodidina ny toe-karena manga sy ny toe-karena maitso...

Lohahevitra : Filira

Ny "SLAM" dia avy amin'ny teny angilsy hoe " to slam (the door)", izay midika hoe "manakarapoka, manakatona mafy (ny varavarana)". Iray amin'ny karazana zava-kanto vita amin'ny teny ny Slam ; karazana tononkalo, am-bava kokoa anefa satria tononina. Mifanakaikikaiky amin'ny poezia miandany (poésie engagée) ny slam. Tany antenan'ny taompolo 80 no teraka tao Chicago (Etazonia) ny "slam" izay antsoina ihany koa slam poésie, avy amin'ny fifaninanana antsan-tononkalo izay tetik'asa noforonin'ilay Amerikana antsoina hoe Marc Smith. Ny taona 2002 no nidirany taty amin'ny faritry ny Ranomasimbe Indiana, niainga tao La Réunion, Maurice ary tonga teto Madagasikara...

Lohahevitra : Filira

Ny loko dia misy heviny araka ny toetrany. Ny Malagasy dia efa ela no nahay namokatra loko ary akora toy ny tany sy zava-maniry no nampiasainy. Ny tany ravo na malandy na tany fotsy no hazoana loko "fotsy", eo koa ny zava-maniry nonoka ; ny zava-maniry "aika" no mamoaka ny loko manga ; ny tamotamo no manome ny loko "mavo" ary ny manome loko "mainty" dia zava-maniry toy ny ampongabendanitra, voahirana, tatamo, rotra, zamborizano ary ny tany dia ny fota-mainty ; ny nahazoana ny loko "mena" dia ny zava-maniry nato. Ny loko fotsy no misy heviny ratsy indrindra ary ny loko manga no tsara indrindra. Ny loko mena dia taratry ny tanjaka sy hery, midika ho vola. Misy tantara ny hoe "mena ambanin'ny mena" toy ny tretraka akoholahy...

Lohahevitra : Filira

Ny fanagasiana dia tsy tamin'ny taona 1972 no niaingany fa efa taona maro talohan'izay ; ara-tantara dia tamin'ny taon-jato faha-XIV, noho ny fifandraisana marolafy nisy sy tsy maintsy natao toy ny varotra sy ny asa fivelomana nifototra tamin'ny fihazana hazandrano. Ireo teny nifandraisana tamin'ireo vahiny maro nifanerasera tamintsika Malagasy dia maro no nampiarana ny fanagasiana eo ny teny Sanskrit, Bantous, Swahili, Anglisy sy Frantsay. Araka ny lalan-tsaina noentin'ny Mpanoratra, Mpampianatra, Akademisianina. Andriamalala Emilson Daniel Tsiferana dia misy lafiny telo no afahana mihatrika ny fanagasiana dia ny ara-toe-tsaina, ara-pampianarana, ary farany ara-toe-karena...

Lohahevitra : Filira

Dingam-piainana lalovan'ireo mpanao ny fomba malagasy ny "ala volon-jaza". Hatramin'ny taloha dia eo amin'ny fotoana handraisan'ny zaza ny fahatelon'ny volana nahaterahany no hanaovana io fomba io. Ara-pomba malagasy dia ny amin'ny vanim-potoanan'ny lohataona misandratr'andro fanatontosana azy, ny ankohatra izay dia izay andro hambaran'ny mpanandro. Ny ala volon-jaza dia azo atao ihany koa hoe ala sonia. Ny sonia dia ilay volo eo ambonin'ny sofina ka ny eo amin'ny havia no atao hoe sonia ratsy ary ny eo amin'ny havanana no sonia tsara...

Lohahevitra : Filira

Ny hoe "mivoaka itany" dia dingam-piainana ny zaza, fanombohan'ny fahavelomana sy ny fiainana eo anivon'ny fiaraha-monina sy ny tontolo iainana. Ny fitondrana vohoka tamin'ny malagasy dia 10 volana araka ny fanisàna andro malagasy. Herinandro eo ho eo ny fifanana ao anaty "komby" ary eo amin'ny havalon'andro no hirisoana amin'ny "mivoaka itany". Ny fomba hatao mandritra ny "mivoaka itany" dia haingoina ny olon-dehibe velon-dray aman-dreny hitrotro ilay zaza izay hotronon'ny zatovo lahy na vavy mitondra fitaovana samihafa. Raha lahy ilay zaza hoentina hivoaka itany dia zatovo lahy mitondra famaky sy tady mahazaka ary mizana no manaraka aoriana, raha vavy kosa dia zatovo vavy mitondra saronkarona no manotrona azy...

Lohahevitra : Filira

Ny "Sôvaramita" dia karazana literatiora malagasy teraka teo amin'ny taona 2013. i L. Niry Andriamora na Rasolonirina Léon Gabriel sy Ra-PHI na Rakotoniaina Jules Philibert no angady nanana sy vy nahitana azy ity. Samy niandoha tamin'ny fanoratana tononkalo moa i L. Niry Andriamora sy Ra-PHI. Fitambarana voambolana roa n hoe : "Sôvaramita" ka "Sôva" miampy "kidaomaramita." Ny hoe "ramita" dia avy amin'ny hoe kidaombaramita, izay isan'ny ngadona ampiasain'ny mpanoratra. Anatin'ity karazana literatiora ity dia misongadina ny filalaovana teny sy ny fizaràna fahalalana ; tokony mahalala ny tantara sy ny riba ary manome lanja ny soatoavina ny mpikanto azy.

Lohahevitra : Filira

Ny tontolo iainana dia izay iriariavan'ny olona : ny tany, ny ala, ny rano, ny tanàna, ny faritra honenana sy izay rehetra eo aminy. Ny tontolo iainana dia ilay tandrovina sy kajiana ary arovana. Ny tontolo iainan'ny olona dia misy sehatra roa lehibe dia ny tontolo ambanivohitra sy an-drenivohitra. Ho fikajiana ny tontolo iainana dia tandremanana ireo izay mety hiteraka vahavoazana mihatra amin'ny aina sy ny mihatra amin'ny saina. Ireo fahasimban'ny tontolo iainana mihatra amin'ny saina dia azo raisina ohatra ny mikasika ireo teny sy voambolana hampiasaina amin'ny dokam-barotra mampiasa teny diso na mampifangaro ny teny vahiny amin'ny teny malagasy...

Lohahevitra : Filira

Ny jijy dia iray amin'ny lahabolana tsimihety sy sakalava, ary ireo no tena miangaly azy. Ny betsimisaraka sy n sihanaka sy ny betsileo dia samy manao jijy daholo ; fitanisana sy fitariavana lavareny no fanaovana azy, entina handokoana zavatra iray. Tsy dia mifanalavitra amin'ny "Sôva" ny endriny saingy ny rafitra sy ny hafaingana no mampiavaka azy roa. Ankoatra ny jijy mifototra amin'ny lohahevitra iray dia misy koa ny jijy mirendra izay tsy voafaritra ny lohahevitra ambarany... Fandaharana "Filira".

Sous-catégories

Tantara

Filira

[Miara-dàlana] Zoma 30 mey 2025

• Notanterahana androany ny Andron'ny Sekoly Katolika teto amin'ny Diosezin'Antananarivo, ka Eokaristia Masina notarihan'ny Arseveka no nanombohana izany... • Notanterahana ny 27 hatramin'ny 29 mey 2025, ny fihaonan'ireo mpanabe eo anivon'ny seminera, tao amin'ny Arsidiosezin'Antsiranana... • Antso voalohany ho antsika ny ho olombelona. Io no fampianarana nentin'ny Papa Léon XIV, nandritra ny Audience générale, ny alarobia teo...

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...