Tena ilaina ny filaminana satria miteraka filaminan-tsaina, filaminam-po, filaminam-panahy ; mba hitondra fiadanana sy fifaliana eo amin'ny tsirairay, eo amin'ny ankohonana, eo amin'ny fiaraha-monina, ary rehefa itarina dia hatrany amin'ny firenena...

Ny aretina "bilarziôzy" dia aretina azo avy amin'ny kantsentsitra, miditra amin'ny maso-koditra, rehefa milona anaty rano, mety nisy sifotra ny olona iray. Misy karazany telo ny "bilarziôzy" arakaraky ny kantsentsitra tafiditra ao amin'ny olon iray, amin'ny alalan'ny maso-koditra dia : ireo manafitaka ny tsinay, ny faharoa dia ireo manafika ny tatavy ary ny farany dia ireo mahazo ny tsinay sy ny atidoha. 24 ora hatramin'ny 18 herinandro aorian'ny nirobohany rano ka tsy nanasa tongotra na nandro dia mety hare mangidihidy sy malailay, ilay olona, manavy, marary ny vanin-taolana... Ny "bilarziôzy" dia mety hijanona ao amin'ny olona iray mandritra ny 15 hatramin'ny 20 taona. Ho fisorohana io aretina dia tokony hanaja ny fahadiovana ny rehetra...

Ahiahiana ho miverina ao amin'ny Faritra Vatovavy sy Fitovinany indray ilay valan'aretina "Fièvre de la Vallé de Rift" na ny FVR efa nirongatra tany amin'ireo Faritra ireo ny taona 2021. Aretina mahazo ny omby sy ny ondry ary ny osy, izay mety mifindra amin'ny olombelona amin'ny alalan'ny kaikitry ny moka sy ny fikarakarana ny biby misy trangan'aretina ny FVR. Nanomboka hita tao Vatovavy sy Fitovinany ity aretina ity ny volana janoary lasa teo, ka omby 20 isa no efa maty ho an'ny ao Mananjary sy ny Nosy-Varika...

Ny olombelona dia tsy vatana fotsiny ihany fa saina sy fanahy ihany koa. Tsy olombelona manana filàna ara-batana fotsiny aho, fa olona manam-panahy ihany koa ka manana filàna ara-panahy. Ny fahalalana ara-tsiansa ananako mikasika ny tena dia tsy mahalaza ny zavatra rehetra momba ahy. Ny maha-olona feno ahy dia izao zava-boahary mari-toerana tsara. Misy aho ary velona satria manana vatana, saina, fihetseham-po, filàna ara-piaraha-monina sy ffandraisana ara-panahy amin'Andriamanitra...

Ny fahatsiarovana ny maha olom-pirenena vanona dia mitondra fahatsaram-piainana sy fivoarana ary fandrosoana ao anatin'ny filaminana. Fandaharana "mba ho vanona", iarahana amin'i jeneraly Ramakavelo Désiré, tontosaina eto amin'ny radio Don Bosco.

Sahiran-tsaina ny ray aman-dreny ny amin'ny fiainan'ny tanora 18 hatramin'ny 21 taona, manoloana ny fitiavana. Misy ny fironana mampiahiahy ankehitriny ny amin'ny fiarahan'ny olon-droa mitovy fananahana. Tokony hanitsy ny fiheverany ny tanora fa tsy ny firaisana ara-nofo no tena atao hoe porofom-pitiavana. Betsaka ny tanora no manambany ny tenany ka mahalaza manao hoe : ratsy tarehy izy. Ho an'ireo +18 : Ny fidirana amin'ny sehatry ny fitiavana dia tsy midika hoe tara fa kosa manana fotoana kokoa aza handinihana ireo tokony hatao. Tsy voatery ho fahadisom-panantenana no manosika ny tanora hifankatia mitovy fananahana, isan'ny antony ireny ny fomba fanabeazana ireo tanora ao an-trano na eny amin'ny fiaraha-monina.

Manana ny teboka zeôdejika ho azy avokoa ny Faritra 23 rehefa tafapetraka ny an'ireo Faritra miisa 07 farany. Maherin'ny 205 tapitrisa Ariary no natokan'ny AD2M (Appui au Developpement de Menabe et Melaky) ametrahana azy. Apetraka amin'ny Faritra miisa 07 mbola tsy manana azy ny teboka zeôdejika. Fitaovana ahafahana mahazo ny sarin-tany avy amin'ny zan-bolana mba ho azo ampiasaina amin'ny lafiny fananan-tany. 

Antsoina isika rehetra hampiseho fangorahana sy halemem-panahy amin’ny marary. Ao anatin’ny traikefan’ny faharefoana sy ny aretina indrindra no ahafahantsika mianatra miara-dia araka ny fomban’Andriamanitra mangoraka sy malemy fanahy.Ilay samaritanina tsara fanahy no ohatra ho antsika amin’ny asa fanompoana tokony hatao: Fihaonana mivantana amin’ny marary, fitsaboana, tranombahiny, ny tompon’ny tranom-bahiny, ny vola, ny fanomezan-toky fa mbola hanome vaovao mikasika ilay marary. Fandaharana "miaina sy mitia" iarahana amin'ny Ivon-toerana Arrupe Madagasikara.

Manova zavatra sy manatsara fiaraha-monina ny fitiavana sy ny fifanajana. Entanina ny rehetra hanao ezaka hiaina sy hametraka fitiavana ao am-po, hampirindra ny fiaraha-monina. Fandaharana "mba ho vanona" iarahana amin'i jeneraly Ramakavelo Désiré, tontosaina eto amin'ny radio Don Bosco.

Ny faha-11 febroary ny andro fankalazana ny andron'ny marary. Ny fahasalamam-bahoaka dia ireo mety mahakasika ny fahasalaman'ny olona  maro, sokajin'olona na vondron'olona. Misy ny aretina mety ahazo ny daholobe, ohatra ny tazomoka. Maro ny olona no tsy taitra amin'ny aretina mety mihanaka haingana. Ny fahasalamam-bahoaka dia ilaina araha-maso akaiky mba ahafahana misoroka, mamolavola paik'ady hanatsarana sy hitandroana ny fahasalaman'ny daholobe. Fianarana manokana mihitsy ny sampana mikirakira ny fahasalamam-bahoaka. Ireo aretina tsonitsoniavin'ny olona dia matetika avy amin'ny otrik'aretina, izay tsy voatandrin'ny olona ; eo koa ny avy amin'ny kankana. Ho fisorohana ny aretina maro dia ny fanajana ny fahadiovana...

Maro ny olona tratra ny "tsy fahampian-tsakafo" noho ny sondrom-bidim-piainana ; tsy ny zaza sy ny ankizy ihany no mety ho tratran'ity tranga ity fa ny olon-dehibe ihany koa. Ny sakafo ampy : ahitana foto-tsakafo, ahitana ihany koa ireo singa ilain'ny vatana toy ny prôteina, prôtida, gliosida, lipida, sira mineraly sy vitamina ; ireo notanisaina ireo dia azahoana hery fiarovana sy hery fanorenana. Sakafo ahitana ireo singa : hena, trondro, atody, ronono, voamaina, vary...  Ny karazana tsy fahampian-tsakafo : "Kwashiorkor" izany hoe ireo tsy ampy protide ka lasa mibinabina, fotsy hatsatra, tsy mavitrika, malaina misakafo, mivonto ny tongotra, tsy mitombo, be kibo, somary mena volo ; ny faharoa dia ny "Marasme" : ilay mahia, ireo noana lava... 

Fototry ny fampandehanana ny tokantrano ny fifandraisana mirindra eo amin'ny mpivady. Mila hatsaraina isan'andro izany amin'ny alalan'ireo teny mamy, fifanampiana, fanehoam-pitiavana. Mety betsaka ireo sakana lalovana ao anatin'izany toy ny tsy fahampian'ny fotoana, ny tsy fifankazahoan-kevitra, ny fahasarotan'ny fanabeazana ny zanaka amin'zao vanim-potoana iainantsika izao. Mitaky ezaka lalandava izany rehetra izany ary hahitana vokatra mahomby rehefa misy ny fifandraisana tsara...

[Vaovao manokana] Alakamisy 17 avrily 2025

Notendren’ny Papa François ho Eveka’ny Diosezin’i Fenoarivo-Atsinanana i P. Mareck Ochlak, Lehiben’ny Fikambanana Oblats de Marie Immaculée, ao amin’ny Province Pologne amin’izao fotoana izao.

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...