Ny volana septambra dia natokana ho fanamarihana ny fisian'ny aretina alzheimer fa ny faha-21 septambra no tena andro manera-tany fanamarihana io aretina io. Ny aretina Alzheimer dia aretina izay manimba tsikelikely atidoha sy ny sela tena ilaina. Tamin'ny taona 1906 : Dr Alois Alzheimer, manam-pahaizana momba ny aretin-tsaina, no voalohany namariparitra, tamin'ny alalan'ny fanaovana "autopsies", io aretina io. Fambaran'ny aretina alzheimer : fahaverezan'ny fitadidiana mety ho resaka, endrik'olona, fomba na asa andavanandro, eo koa ny fiovan'ny toetra amam-pitondrantena...
Ny fahasalamana dia fahatomombanana tsara ara-batana sy ara-panahy, ary tsy voateny amin'izany ny ara-tsaina. Ny aretina alzheimer dia ao anatin'ny fianakaviamben'ny "démence", ity farany dia fahavoazana tsikelikely eo amin'ny fahaizana mitadidy, mandray zavatra, mianatra, mampiasa, mametraka vina, manao paik'ady. Ny aretina alzheimer dia aretina mahatonga fahaverezana tsikelikelin'ny fahaizana eo amin'ny olombelona iray ka mihoatra ny 6 volana fa tsy tampoka ireo tranga voalaza ery aloha. Samihafa ny aretin'ny saina sy ny fanahy ; ny saina dia fitambaran'ireo tsirikevitra mahatonga ny olona hanana fahaizana ; ny fanahy koa dia herin'ny fiainana mampiseho ireo tsiri-kevitra hipoiran'ny fanahiana sy ny finoana...
Nofaranana androany 08 septambra 2022 ny tetik'asa fikarohana momba ny voly vary FYVARY. Tetik'asa ambany fiahian'ny Ministeran'ny Fambolena sy ny Fiompiana nanomboka ny taona 2017, izay famatsiam-bolan'ny governemanta malagasy miaraka amin'ny governemanta japoney ny FYVARY...
Maro ireo revio sy gazety-boky miresaka sy mamoaka ny voka-pikarohana sy fandalinana samihafa momba ny fiaraha-monina. Inona no fiantraikan'ireny asa-soratra fanadihadiana sy lahatsora-pikarohana ireny eo amin'ny fiaraha-monina malagasy? Ny hamaly izany fanontaniana izany no hifantohan'ny Fandaharan'asa Fikarohana & Fikirakirana tahirin-kevitra mandritra ity enim-bolana faharoa ity. Santarina amin'ny fandaharana radio izany ary ho arahina famelaberan-kevitra. Tanjona ny fampifandraisana ireo mpisehatra amin'ny tontolon'ny gazety-boky, fifampitaizana manodidina ny fikarohana sy ny asa-soratra. Fandaharana "miaina sy mitia" iarahana amin'ny ivon-toerana Arrupe Madagascar.
Isika olombelona dia Fanahy - Aina - Vatana. Ny fahafenoan'ireo singa ireo dia midika fa tsara ny olombelona. Ireo telo ireo no tomombana dia azo antoka ny fananganana ny rindrin'ny fahavanonana. Fandaharana "Mba ho vanona" iarahana amin'ny jeneraly Désiré Ramakavelo.
Ny taovam-pisehona dia ny taova mitondra ny rivotra sy ireo singa ilain'ny vatana. Ny firafitry ny taovam-pisefoana : orona, vava, tenda, traotraoka, havokafoka. Ny aretina mety mahakasika ny taovam-pisefona : misy aretina mandalo azo tsaboina, misy ihany koa ireo aretina mitaiza ; isan'ireo matetika mitranga ny gripa, covid-19, kohodavareny, soika, fahasimban'ny sela anaty avokavoka miaro rehoka, misy rano ny avokavoka. Ny antony mahatonga ny aretina : fanafihan'ny tsimok'aretina, sy ny bakteria, vovoka manify ao antrano, ny fahalotoan'ny rivotra eny amin'ny tontolo iainana izay mety misy singa simika, setroka sigara sy ny maro hafa...
Mandrava ny voly seha-piveloman'ny tantsaha ny bibikely mpanimba voly tato ho ato. Velon-taraina ny mpamboly any ambanivohitra manoloana izany. Hirika iray ahafahana miady amin'izany no hoentin'i Pap Bio na Ranaivoarison Basile...
Nitondra fampivoarana amin'ny seha-pamokarana eny ambanivohitra ny nananganana ireo ivon-toeram-piofanana mivondrona ao amin'ny FECAMA (Federation des Collège Agrioole de Madagascar). Miisa 5 ireo kolejy mivondrona ao aminy, miparitaka any amin'ny faritra dimy samy eo ambany fiahian'ny vovonam-pikambanana FIFATA avokoa...
Ny toerana misy ny voa : ao ambadiky ny kibo, amin'ny ilany avia sy havanan'ny hazon-damosina. Miisa roa ny voa amin'ny ankapobeny fa misy ihany ny olona tsy manana afatsy iray, anefa mahavita ny asany tsara ihany io taova io. Ny asan'ny voa : manivana ny singa entin'ny ra, mandanjalanja ny filàna rano, mitazona ireo mineraly ilain'ny vatana, mandanjalanja ny asidra ilain'ny vatana, mamokatra hormnonina. Fambar'aretina : mipipi ra, mandroatra ny pipi, mahatsiaro reraka, manaintaina ny faritry ny kibo na ny lamosina, marary ny vanin-taolana, te hivalan-drano matetika...
Ny toerana misy ny voa : ao ambadiky ny kibo, amin'ny ilany avia sy havanan'ny hazon-damosina. Miisa roa ny voa amin'ny ankapobeny fa misy ihany ny olona tsy manana afatsy iray, anefa mahavita ny asany tsara ihany io taova io. Ny asan'ny voa : manivana ny singa entin'ny ra, mandanjalanja ny filàna rano, mitazona ireo mineraly ilain'ny vatana, mandanjalanja ny asidra ilain'ny vatana, mamokatra hormnonina. Fambar'aretina : mipipi ra, mandroatra ny pipi, mahatsiaro reraka, manaintaina ny faritry ny kibo na ny lamosina, marary ny vanin-taolana, te hivalan-drano matetika...
Ny toerana misy ny sarakaty dia eo amin'ny ila-takiba avia. Misy asany roa ny sarakaty : mamorina ny "insuline" manampy ny sela ampiditra ny siramamy ao amin'ny vatana, mamokatra "enzyme" manampy amin'ny fandevonan-kanina. Aretina mpahazo azy : tsimokaretina epatita A, B, C, E, kista, omamiadana, voasaron'ny tavy ny sarakaty. Fisehony : Marary ny ilany avia, fipetraka miforitra miendrika efatra ka manindry miankavia, maloiloy...
Kavin'omby maherin'ny 14000 no hapetraka amin'ny omby ao amin'ny Distrikan'Amboasary Atsimo sy Taolagnaro, mialohan'ny faran'ity taona ity. Ny 6700 amin'ireo no ho an'ny Distrikan'i Taolagnaro raha toa ka 7900 kosa ho an'Amboasary Atsimo. Mbola mila entanina hatrany anefa ny tantsaha ahafahana manatratra ny tanjona.
• Notanterahana androany ny Andron'ny Sekoly Katolika teto amin'ny Diosezin'Antananarivo, ka Eokaristia Masina notarihan'ny Arseveka no nanombohana izany... • Notanterahana ny 27 hatramin'ny 29 mey 2025, ny fihaonan'ireo mpanabe eo anivon'ny seminera, tao amin'ny Arsidiosezin'Antsiranana... • Antso voalohany ho antsika ny ho olombelona. Io no fampianarana nentin'ny Papa Léon XIV, nandritra ny Audience générale, ny alarobia teo...
Tohiny...I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.
Tohiny...Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.
Tohiny...© 2025 Radio Don Bosco