Ny fahasalamana dia fahatomombanana tsara ara-batana sy ara-panahy, ary tsy voateny amin'izany ny ara-tsaina. Ny aretina alzheimer dia ao anatin'ny fianakaviamben'ny "démence", ity farany dia  fahavoazana tsikelikely eo amin'ny fahaizana mitadidy, mandray zavatra, mianatra, mampiasa, mametraka vina, manao paik'ady. Ny aretina alzheimer dia aretina mahatonga fahaverezana tsikelikelin'ny fahaizana eo amin'ny olombelona iray ka mihoatra ny 6 volana fa tsy tampoka ireo tranga voalaza ery aloha. Samihafa ny aretin'ny saina sy ny fanahy ; ny saina dia fitambaran'ireo tsirikevitra mahatonga ny olona hanana fahaizana ; ny fanahy koa dia herin'ny fiainana mampiseho ireo tsiri-kevitra hipoiran'ny fanahiana sy ny finoana...

Ny volana septambra dia natokana ho fanamarihana ny fisian'ny aretina alzheimer fa ny faha-21 septambra no tena andro manera-tany fanamarihana io aretina io. Ny aretina Alzheimer dia aretina izay manimba tsikelikely atidoha sy ny sela tena ilaina. Tamin'ny taona 1906 : Dr Alois Alzheimer, manam-pahaizana momba ny aretin-tsaina, no voalohany namariparitra, tamin'ny alalan'ny fanaovana "autopsies", io aretina io. Fambaran'ny aretina alzheimer : fahaverezan'ny fitadidiana mety ho resaka, endrik'olona, fomba na asa andavanandro, eo koa ny fiovan'ny toetra amam-pitondrantena...

Ny taovam-pisehona dia ny taova mitondra ny rivotra sy ireo singa ilain'ny vatana. Ny firafitry ny taovam-pisefoana : orona, vava, tenda, traotraoka, havokafoka. Ny aretina mety mahakasika ny taovam-pisefona : misy aretina mandalo azo tsaboina, misy ihany koa ireo aretina mitaiza ; isan'ireo matetika mitranga ny gripa, covid-19, kohodavareny, soika, fahasimban'ny sela anaty avokavoka miaro rehoka, misy rano ny avokavoka. Ny antony mahatonga ny aretina : fanafihan'ny tsimok'aretina, sy ny bakteria, vovoka manify ao antrano, ny fahalotoan'ny rivotra eny amin'ny tontolo iainana izay mety misy singa simika, setroka sigara sy ny maro hafa...

Ny toerana misy ny voa : ao ambadiky ny kibo, amin'ny ilany avia sy havanan'ny hazon-damosina. Miisa roa ny voa amin'ny ankapobeny fa misy ihany ny olona tsy manana afatsy iray, anefa mahavita ny asany tsara ihany io taova io. Ny asan'ny voa : manivana ny singa entin'ny ra, mandanjalanja ny filàna rano, mitazona ireo mineraly ilain'ny vatana, mandanjalanja ny asidra ilain'ny vatana, mamokatra hormnonina. Fambar'aretina : mipipi ra, mandroatra ny pipi, mahatsiaro reraka, manaintaina ny faritry ny kibo na ny lamosina, marary ny vanin-taolana, te hivalan-drano matetika...

[Miara-dàlana] Zoma 9 mey 2025

• Nankahery ny vahoaka maneran-tany, hampanjaka ny fiadanana sy ny fandriam-pahalemana, ny Papa Léon XIV, tamin'ny fisehoany voalohany teo amin'ny Bazilikan'i Masindahy Piera ny 8 mey 2025 tamin'ny 7 ora sy 25 minitra, ora tany Roma... • Manentana ny olon-dehibe rehetra manerana an'i Madagasikara ny avy eo anivon'ny Vovonam-pirenena Katolikan'ny Lehibe, mba tsy hiandry farany vao hisoratra anarana, ho an'izay hiatrika ny JNA any Morondava... • Fenofeno ny fandaharam-potoanan'ny Papa Léon XIV, manomboka androany zoma 9 mey hatramin'ny sabotsy 24 mey 2025...

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...